Hans Christian Andersen - klasyk światowej literatury dziecięcej, autor wielu baśni  w czasie nauki szkolnej miał znaczne trudności w pisaniu, popełniał błędy ortograficzne i gramatyczne .

W ostatnich latach temat dysleksji pojawia się praktycznie wszędzie, jednak wiedza wśród rodziców na temat dysleksji, jej przeciwdziałania i eliminowania jest niewielka. Dlatego postanowiłam zamieścić informacje dotyczące tego zagadnienia.

Dysleksja to zaburzenie objawiające się trudnościami w nauce czytania i pisania u dzieci, które nie powinny mieć z taką nauką problemów - są normalnie rozwinięte intelektualnie, nie mają żadnych poważnych wad wzroku i słuchu ani schorzeń neurologicznych, są otoczone w szkole prawidłową opieką dydaktyczną i nie są zaniedbane środowiskowo.

 Dysleksja występuje w różnym nasileniu u kilku-kilkunastu procent populacji. Badania prowadzone w Polsce wskazują, że w każdej klasie można spotkać średnio troje dzieci z tym problemem. Im wcześniej dysleksja zostanie wykryta i zdiagnozowana, tym łatwiej jest jej przeciwdziałać. Optymalny dla dzieci wariant to wykrycie u nich ryzyka dysleksji jeszcze w przedszkolu (a najpóźniej w klasie zerowej) i skierowanie ich na dodatkowe zajęcia terapii pedagogicznej.

Niezwykle ważna w procesie terapii dziecka jest różnorodność form pracy. Dlatego staramy się, aby gabinet w naszej szkole był bardzo dobrze wyposażony, ponieważ różnorodne ćwiczenia i pomoce dydaktyczne, wyzwalają aktywność i zachęcają do dalszego wysiłku. Urozmaicone pomoce dydaktyczne pomagają nam wyćwiczyć różne strategie postępowania z dziećmi, dzięki którym dysleksja nie powinna przeszkadzać im w życiu codziennym.

Terapia Pedagogiczna (reedukacja) zwiększa szanse dziecka na lepsze wyniki w nauce.

Im wcześniej terapia się zacznie, tym lepiej.

 We wczesnym okresie rozwoju występują u dzieci następujące symptomy dysleksji (na podstawie książki M. Bogdanowicz „Ryzyko dysleksji . Problem i diagnozowanie”).

Sprawność, która może być zaburzona

sprawność fizyczna
* nie raczkuje, późno zaczyna chodzić, słabo biega;
* z trudem uczy się jeździć na rowerku, ma kłopoty z utrzymaniem równowagi;
* w klasie „0” ma problemy ze staniem na jednej nodze;
* chodzeniem po linii prostej, z rzucaniem i chwytaniem piłki
* jest nieporadne w samoobsłudze (ubieraniu się, jedzeniu, zapinaniu guzików, wiązaniu sznurowadeł);
* niechętnie rysuje, maluje, wycina;
* ma trudności z budowaniem konstrukcji z klocków;
* opóźnione umiejętności rysowania (3-letnie dziecko powinno umieć rysować koło, 4-letnie - kwadrat i krzyż, 5-letnie - trójkąt, 6-letnie - romb);
* w klasie „0” rysunki bogate treściowo, lecz prymitywne w formie, trudności z odtwarzaniem bardziej złożonych figur geometrycznych, rysowaniem szlaczków

orientacja w przestrzeni i lateralizacja
* ok. 5 r.ż. ma trudności ze wskazaniem prawej i lewej strony;
* w klasie „0” trudności z określeniem kierunku w stosunku do siebie np. dom na prawo, drzewo na lewo;
* utrzymująca się oburęczność (używanie na zmianę raz jednej, raz drugiej ręki);
* zwierciadlane pisanie liter i cyfr i/lub zapisywanie wyrazów od prawej do lewej strony

mowa
* opóźniony rozwój mowy (w wieku 3 lat dziecko powinno się z otoczeniem swobodnie porozumiewać pełnymi zdaniami), długotrwałe posługiwanie własnymi określeniami na różne przedmioty i zjawiska;
* w wieku przedszkolnym: problemy z wypowiadaniem trudnych wyrazów, nieprawidłowa artykulacja wielu głosek, trudności z budowaniem wypowiedzi, zapamiętywaniem nazw;
* w 6 r.ż. kłopoty z poprawnym używaniem wyrażeń: nad-pod, za-przed, wewnątrz, na zewnątrz, błędy gramatyczne;
* wadliwa wymowa, zamienne używanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, mylenie nazw zbliżonych fonetycznie;
* trudności z zapamiętywaniem nazw dni tygodnia, miesięcy, pór roku itp., wierszyków, wyliczanek, szeregów cyfr

spostrzeganie wzrokowe (po wykluczeniu wady wzroku)
* nieporadność w rysowaniu,
* trudności w składaniu według wzoru - obrazków pociętych na części, puzzli, mozaiki, układanek;
* w klasie „0”: trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość, z wyodrębnieniem szczegółów różnic w obrazkach, odróżnianiem podobnych kształtów (np. liter m-n, t-ł) lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np. p-g-b-d).

Lista objawów, formułowana przez różnych autorów jest zróżnicowana, jednak utrzymują się w nich podstawowe symptomy zaburzeń:

Wiele z tych objawów może przetrwać do okresu szkolnego i występować w połączeniu z trudnościami w czytaniu i pisaniu w młodszych klasach szkolnych.

Specyficzne trudności w czytaniu:

Specyficzne błędy w pisaniu:

Efektywność terapii zależy przede wszystkim od wczesnego wykrycia zaburzeń, systematyczności i długoterminowości pracy.

 Ogólne zasady postępowania wobec dzieci dyslektycznych sformułowane są w postaci DEKALOGU dla rodziców dzieci dyslektycznych ułożone przez p. M. Bogdanowicz.

Oto one:

Nie - „Nie czyń bliźniemu co tobie niemiłe”

1. Nie traktuj dziecka jako chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego.
2. Nie karz, nie wyśmiewaj dziecka, w nadziei, że to zmobilizuje je do pracy.
3. Nie łudź się, że dziecko „samo z tego wyrośnie”, „weźmie się w garść” lub, że ktoś je z tego wyleczy.
4. Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się do czytania i pisania i że skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej.
5. Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go od systematycznych ćwiczeń.

Tak - „strzeżonego Pan Bóg strzeże”

6. Staraj się zrozumieć swoje dziecko: jego potrzeby, możliwości i ograniczenia, aby zapobiec trudnościom szkolnym.
7,. Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności dziecka:, na czym polegają i co jest ich przyczyna. Skonsultuj się ze specjalistą.
8. Aby jak najwcześniej pomóc dziecku:
  - zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co najskuteczniej mu pomaga,
  - korzystaj z literatury i z fachowej pomocy nauczyciela- terapeuty, w formie terapii indywidualnej lub grupowej,
  - bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i pedagogiem szkolnym.
9. Bądź życzliwym, pogodnym, cierpliwym przewodnikiem i towarzyszem swego dziecka w jego kłopotach szkolnych.
10. Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego pracy, ile za włożony w nią wysiłek.
11. Spraw, aby praca z dzieckiem stała się przyjemna dla was obojga.

Uczniowie z dysleksją rozwojową mają prawo do pomocy ze strony nauczyciela i rodziców.

UWAGA!

Uzyskana z poradni psychologiczno-pedagogicznej (lub poradni niepublicznej, ale zarejestrowanej w kuratorium) opinia o dysleksji jest istotna (dla ucznia i nauczycieli) nie tylko w czasie całego roku nauki w szkole, a szczególnie przy egzaminach:  6 klasa, gimnazjum i  matura..

Uczeń z dysleksją ma prawo do tego, by w szkole dostosowywano wymagania do jego możliwości. Specjaliści z poradni wskazują w opinii zakres ulg przysługujących uczniowi.

Opracowała Pedagog terapeuta

mgr  Edyta Kurlej